3. Τα πρώτα νέφη

1. Σχεδιάγραμμα

Προβλήματα Διάσταση απόψεων Βενιζέλου -  Γεωργίου

υπεβολικά συντηρητικό σύνταγμα/ υπερεξουσίες /δεσποτική συμπεριφορά Γεωργίου  ασάφεια στον καθορισμό αρμοδιοτήτων => τριβές και προσωπικές αντιπαραθέσεις 3. παραγκωνισμός τοπικών παραγόντων/ διορισμών συμβούλων Γεωργίου σε καίριες θέσεις θέμα:  διαχείριση εθνικού ζητήματος ένωσης Κρήτης με Ελλάδα Γεώργιος:  συνεχείς παραστάσεις και υπομνήματα προς Μεγάλες Δυνάμεις Βενιζέλος: σταδιακή η λύση με βαθμιαίες κατακτήσεις      πρώτη κατάκτηση:  απομάκρυνση ξένων στρατευμάτων από κρητικές πόλεις και                   αντικατάστασή τους από ντόπια πολιτοφυλακή με Έλληνες αξιωματικούς. διάσταση - προσωπική αντιπαράθεση -κλίμα διχασμού Βενιζέλος:  δεν αναγνωρίζει στον Πρίγκιπα το δικαίωμα προσωπικής διαχείρησης του ζητήματος της Κρήτης Γεώργιος; διοχέτευση συκοφαντικών κειμένων σε αθηναϊκές εφημερίδες

2. Παρουσίαση

3. ΔιάστασηΑ απόψεων Βενιζέλου-Πρίγκιπα Γεωργίου, ιστοσελίδα (ΙΜΕ)

Από τις πηγές

Για το Βενιζέλο

«Το όνομά του μοιάζει κάπως με Βενεζουέλα» (1899)

Ασαφής στις λεπτομέρειές της, αλλά οπωσδήποτε ενδεικτική της εικόνας που δημιουργούσε ήδη ο Βενιζέλος στους συνομιλητές του, προτού ακόμη γίνει επώνυμος, είναι η αναφερόμενη συνάντησή του με το Γάλλο ριζοσπάστη πολιτικό και δημοσιογράφο Georges Clemenceau (1841-1929), ο οποίος επισκέφθηκε την Κρήτη λίγα χρόνια αργότερα και όταν ρωτήθηκε, επιστρέφοντας στη Γαλλία, τι του έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση, αρχαιότητες, μνημεία κ.τ.λ., απήντησε ότι «τη μεγαλύτερη εντύπωση μου την έκανε ένας μικρός δικηγόρος των Χανίων, που ξέχασα το όνομά του, μα που μοιάζει κάπως με Βενεζουέλα». Η συζήτηση τοποθετείται στο Παρίσι το έτος 1899, στο σπίτι της ελληνορουμάνας κόμισσας de Noailles

Ελεύθερον Βήμα, 5.4.1936

Πηγή: Π. Α. Ζάννας (επιμ.), Π. Σ. Δέλτα-Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος: ημερολόγιο –

αναμνήσεις – μαρτυρίες – αλληλογραφία, Ερμής

Οι απόψεις του Βενιζέλου

«Η νήσος, παρακατατεθείσα εν έτει 1897 εις χείρας των Μεγάλων Δυνάμεων υπό
του Σουλτάνου, κυβερνάται υπ’ αυτών, ή μάλλον υπό των τεσσάρων εξ αυτών, μετά
την εκ της ομοφωνίας αποχώρησιν της Γερμανίας και της Αυστρίας, ως επαρχία
του τουρκικού κράτους δι’ εντολοδόχου του Υπάτου Αρμοστού. Την επί της νήσου
επομένως κυριαρχίαν ασκούσι σήμερον [1901] αι τέσσαρες Μεγάλες Δυνάμεις. Και
είναι μεν αληθές ότι αύται ενέκριναν το Κρητικόν Σύνταγμα δι’ ού η νήσος χαρα-
κτηρίζεται “πολιτεία αυτόνομος”. Αλλ’ η θέσπισις του Συντάγματος δεν κατέστησε
την αυτονομίαν πραγματικήν, αφού η πλήρης αυτού εφαρμογή μόνον μετά την
λήξιν της αρμοστείας είναι δυνατή, επηύξησε δε μόνον την αβεβαιότητα περί της
υφισταμένης πολιτικής της νήσου καταστάσεως».
Οι παρατηρήσεις αυτές υπέκρυπταν την πεποίθηση του Βενιζέλου ότι, εφόσον η
Ένωση δεν φαινόταν άμεσα πραγματοποιήσιμη, η ολοκλήρωση της αυτονομίας
αποτελούσε, επί του παρόντος, τη μόνη ρεαλιστική λύση. Η παράταση της αρμο-
στείας, κατά την οποία το νησί τελούσε υπό την εξουσία του εντολοδόχου των
Μεγάλων Δυνάμεων με τη συνδρομή διεθνών στρατευμάτων, συντηρούσε μια

ερμαφρόδιτη κατάσταση. Αντίθετα, η απεμπλοκή από τη διεθνή κηδεμονία, με
την πλήρη εφαρμογή των συνταγματικών θεσμών, θα επέτρεπε την εγκαθίδρυση
ενός λειτουργικού κοινοβουλευτικού πολιτεύματος, ενώ παράλληλα θα καθιστού-
σε δυνατή μια πιο ευέλικτη πολιτική στο διεθνές σκηνικό.

Οι απόψεις του Γεωργίου
Η γραμμή αυτή όμως βρισκόταν σε ευθεία αντιπαράθεση με την πολιτική του Γεώργιου, ο οποίος: (α)
δεν επιθυμούσε τον περιορισμό των εξουσιών του, (β) δεν επιθυμούσε να κατη-
γορηθεί ότι επεδίωκε να εξασφαλίσει για τον εαυτό του έναν ισόβιο θρόνο, (γ)
θεωρούσε προνόμιό του το χειρισμό της διεθνούς πτυχής του Κρητικού ζητήματος
και (δ) υποστήριζε ότι δεν έπρεπε να δοθεί στις Μεγάλες Δυνάμεις η εντύπωση
ότι υπάρχουν Κρητικοί που «βολεύονται» με τη λύση της αυτονομίας, πιστεύοντας
ότι έτσι θα αναγκάζονταν να συγκατανεύσουν στην Ένωση.

Στα χρόνια του Βενιζέλου, Εθνικό Ίδρυμα Μελετών Ελευθέριος Βενιζέλος - Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων