3. Η "νέα γενιά"

1. Σχεδιάγραμμα

2. Παρουσίαση

3. Η επανάσταση του 1862, βίντεο

Από τις πηγές

Η αλλαγή του πολιτικού σκηνικού

Ύστερα από τον Κριμαϊκό πόλεμο η οικονομική διείσδυση των Αγγλογάλλων στην Ανατολική Μεσόγειο, δημιουργεί στην περιοχή έντονη οικονομική δραστηριότητα η οποία ευνοεί και τον Ελληνισμό, μητροπολιτικό, αλύτρωτο και παροικιακό, από την Αλεξάνδρεια μέχρι τη Μολδαβία.

Η οικονομική ανάπτυξη συνοδεύεται και από αύξηση του πληθυσμού. Από 850.246 κατοίκους το 1840 ο πληθυσμός περνά σε 1.035.527 το 1853 και σε 1.096.810 το 1861.

Η οικονομική ανάπτυξη επηρεάζει την πολιτική ατμόσφαιρα. Η αστική τάξη διαμορφώνεται και ενισχύεται. Φιλελεύθερες ιδέες διαδίδονται και η αντιπολίτευση εναντίον του Όθωνα ισχυροποιείται. Με τις εκλογές του 1859 εισέρχεται στη βουλή, με κύριο εκπρόσωπο τον Επαμεινώνδα Δεληγιώργη (1829 -1879) η πρώτη μετεπαναστατική γενιά πολιτικών, που είχαν ιδέες φιλελεύθερες και αντιδυναστικές. Το 1860 η αυλική κυβέρνηση χάνει την πλειοψηφία στη βουλή, αλλά ο Όθων τη διατηρεί ως το 1862. Πρόκειται για το λεγόμενο «υπουργείο αίματος» του Αθανασίου Μιαούλη (1815 -1867). Η εξέγερση είναι η μόνη διέξοδος που άφησε ανοιχτή η τακτική του βασιλιά και των συμβούλων του. Η αρχή έγινε από το Ναύπλιο το Φεβρουάριο του 1862, χωρίς επιτυχία. Ακολούθησαν όμως άλλες εξεγέρσεις τον Οκτώβριο, όταν ο Όθων αποφάσισε μια περιοδεία συμφιλίωσης στις επαρχίες. Τελικά ο Όθων εκθρονίζεται μετά την επικράτηση των αντιμοναρχικών στοιχείων.

(ΙΕΕ)

Δυσαρέσκεια κατά του Όθωνα

Η οθωνική μοναρχία δεν ταιριάζει πια στις καινούριες κοινωνικοπολιτικές ανάγκες. Οι εμποροτραπεζίτες και τσιφλικάδες θέλουν άμεση συμμετοχή στην εξουσία. Η πολιτική του Όθωνα χτυπάει τα συμφέροντά τους, ενώ και οι μικροί τσιφλικάδες είνε δυσαρεστημένοι. Ζητούν γη και συμπλήρωμα για το νοικοκυριό τους από το δημόσιο ταμείο. Η αγροτιά βρίσκεται πάντα στα νύχια της πιο βαρειάς εκμετάλλευσης. Ζητάει γη, ασφάλεια. Με τη νεολαία και τα λαϊκά στρώματα των πόλεων ζητάν συνταγματικές ελευθερίες. Η αγγλική πολιτική δουλεύει ακοίμητη και συνδαυλίζει την αντιοθωνική αντιπολίτευση, που θρέφεται από τη φτώχεια και τη δυστυχία των λαϊκών μαζών. Η αγανάχτηση του λαού διοχετεύεται ενάντια στον Όθωνα, πούνε ολοφάνερη η αποτυχία της εθνικής του πολιτικής.

[Ζέβγος Γ., Σύντομη μελέτη της νεοελληνικής ιστορίας, μέρος β΄, Αθήναι 1945, σελ. 53]

Ο Όθων, δεχθείς άκων την εγκαθίδρυση συνταγματικού πολιτεύματος, δεν είχε την διάθεσιν της πιστής εφαρμογής αυτού. Ευθέως εξ’ αρχής, παραβιάζων το πνεύμα του Συντάγματος, ανεμίχθη εις έργα διοικητικά, επεμβαίνων εις τας βουλευτικάς εκλογάς και προσπαθών εκδήλως να συγκεντρώσει εις χείρας του περισσότεραν εξουσίαν. Προ δε της αντιστάσεως, την οποία έύρισκε δεν εδίσταζεν, ως είναι ευνόητον, να λάβη μέτρα πιεστικά κατά της ελευθερίας του τύπου και της ανεξαρτησίας των συνειδήσεων, τούθ’ όπερ εξήπτεν ακόμη περισσότερον την κατ’ αυτού αντιπολίτευσιν και προητοίμαζε την πτώσιν του. 

[Σβώλου, Τα Ελληνικά Συντάγματα, σελ. 79 -80]

Άσκηση: Με βάση τα παραπάνω παραθέματα και τις ιστορικές σας γνώσεις να αναφερθείτε στις αιτίες της επανάστασης του 1862 και στις κοινωνικές ομάδες που πρωτοστάτησαν στην επανάσταση αυτή.